Zamanımızda türlü araçlarda kullanılan, bizlerin maksimum karşılaştığı motorlar samimi yanmalı sınıfına giren benzin ile, LPG ile ve motorin ile çalışan motorlardır. Bu motorlar çalışma prensibi, yanma odasında yüksek basınç ve sıcaklık altında püskürtülen yakıt hava ile karışır ve motor tipine göre dışarıdan ateşleme ile ya da kendiliğinden tutuşur ve yanma meydana gelir. Yanma sonucunda ortaya çıkan enerji devinim enerjisine çevrilir. Tubo nasıl çalışır sorunuza örnek olarak aşağıdaki görselde görebilirsiniz.
Tubo nasıl çalışır
Bahsi geçen yanma olayının kimyası incelenecek olursa üretken yanma için yakıt ve hava karışımının bir çok aşırı yönden ele alınması gerekmektedir. Yanma odasında buluşan yakıt ve hava miktarları optimum seviyelerde olmalıdır. mesela yanma odasında olması gerekenden fazla yakıt ya da yetersiz hava varsa yanma bozulacaktır. Yakıt lüzumlu yanma reaksiyonlarını tamamlayamayacaktır. Verimde kayıplar yaşanacaktır. tersine bir durumda yani olması gerekenden fazla hava yahut yetersiz yakıt olursa yanma gene bozulacak ve verimde kayıplar oluşacaktır. Verimin dışında her iki durumda mühim çevre kirlilikleri yaratmaktadır.
Turbolu araç nasıl çalışır
Aynı hacimde yani motor boyutunu büyütmeden yakılacak hava yakıt miktarı için optimum karışımlar bulunmaktadır ve ne kadar güç elde etmek isteniyorsa evvela o kadar yakıt püskürtülmeli ve buna uygun miktarda hava yanma odasına sağlanmalıdır. Yani küçük hacimli motorlardan büyük güçler sağlamaya çalışıyorsanız motorunuza daha fazla yakıt püskürtmeli ve bu yakıtı yakacak daha fazla hava sağlamalısınız.
Tubo çalışma pirensibi
Turbolar araçlarımıza atmosferik basıncın üzerinde basınç sağlarlar. aynı hacimli motorları kıyaslarken turbo olmayan araçlar daha az kuvvet üretir ve daha az yakıt harcarlarken, turbolu araçlar daha fazla güçlere ulaşırlar fakat bunun için daha çok yakıt sarf ederler. Turbonun görevi yanma odasına daha fazla hava sokabilmektir. Atmosferik basıncın üstündeki havayı elde edebilmek de bir enerji gerektirir. Turbolar bu enerjiyi motordan çıkan egzoz gazının sıcaklık ve basıncından elde ederler. Yani motordan atılmak üzere olan bu enerji tekrar kullanıma girer. Bu noktada atıl enerjiyi yine kullanıma soktuğunuz için motorun verimini arttırmış olursunuz.
Yanma odasından çıkan egzoz gazı öncelikle bir manifolda gelir. öteki yanma odalarından çıkan egzos gazları da buraya gelir ve 4 zamanlı bir makinede sadece 1 çevrimde egzos çıkışı olacakken tüm silindirlerden farklı zamanlarda gelen egzos ile kesintisiz bir gaz akışı sağlanır. çıkan egzos gazı sıcaklığı motor tipine ve motordan elde edilen güce göre 200 C ila 400 C civarlarında olabilir ve kullanılacak olan enerji bu ısı enerjisidir.
Turbolar iki ana kısımdan oluşur ve bunlardan birisi egzos gazının geçtiği kısım, öteki ise yanma odasına temiz hava sağlayacak kısım. Bu iki kısımda hava akışından azami enerji sağlanacak şekilde dizayn edilmiş türbinler vardır ve bu türbinler bir şaft ile birbirlerine bağlı çalışmaktalar. Yani motordan çıkan egzoz gazı ne kadar çok olursa bu türbin o kadar hızlı dönecek ve motora da o kadar çok hava sağlanacak. Egzoz yönünü derinlemesine inceleyecek olursak bu kısımda kinetik enerjisi yüksek egzos gazı nozul yapısına sahip kanallardan geçirilerek türbine ulaşır. Nozullar gazın akış hızını arttırır ve bunu ısı enerjisini kullanarak yapar. Böylece atıl enerji kullanıma sokulmuş olur. Türbin kanatlarına hızla çarpan gaz türbinin dönmesini sağlayacak ve tıpkı şafta bağlı olan başka türbine dönme kuvveti aktarılmış olacak. Silindirlere temiz hava veren türbin döndükçe temiz hava akışı başlayacak. Bu temiz hava silindirlere girmeden öncelikle sıkıştırılmış olduğu için sıcaklığı yükselmiş olur bu nedenden evvela bir soğutucudan geçirilir ve sonrasında tüm silindirlere bağlı bulunan manifolda aktarılır. Türbin hızlandıkça temiz hava akışı artacak ve belli bir hızdan sonra manifold atmosferik basıncın üzerine çıkabilecek. aynı hacimli motorlardan bahsedecek olursak turbolar bu şekilde çalışarak yanma odasına daha çok hava verir ve daha çok yakıtı yakmamızı ve dolayısıyla daha çok güç elde etmemizi sağlarlar.
Motorun kullanacağı yakıt miktarı ve hava miktarı hesap edilerek turbonun ölçüleri ve kapasitesi belirlenir. Böylece optimum karışım seviyesi her koşul altında korunmuş olur. çok aşırı yüksek devirlerde döndükleri için turbo ünitelerinde dikkat edilmesi gereken en mühim faktörlerden bir tanesi yağlamadır. iki türbini birbirine bağlayan şaft ortadan yataklanmıştır ve bu yağlama ne kadar iyi olursa türbinin dönmesi o kadar sorunsuz olacaktır. Bunun dışında makineden çıkan egzos gazına karşı basınç oluşmaması için türbin sorunsuz dönmelidir. bununla birlikte yataklama yapılan bölümden egzos gazı ile temiz havanın birbirine karışmaması da ciddi bir faktördür.
Aracınızın turbosunda oluşabilecek arızaları ve sorunları oto ekspertiz merkezimize gelerekte öğrenebilirsiniz.
Ayrıca turboların üretken çalışması da mühimdir nedeniyse turboyla çalışmak üzere dizayn edilmiş bir motor verimsiz turboyla çalışmak mecburiyetinde bırakılırsa ortaya yüksek yakıt miktarı düşük hava miktarı olan bir karışım çıkacaktır. Bu yanma sonucunda da yeterli enerji sağlanamayacağı için turbodan randıman almak mümkün olmayacaktır. Turbolarda egzos tarafında dönen türbin çeperlere çok yakın dönmektedir. Bu sayede çıkan egzos gazı türbine çarpmadan atılması en iyi seviyede engellenmeye çalışılır. Türbin kanatları ile çeperler içinde boşluğa klerens deriz ve milimetrenin altında değerlere sahiptir. Yanma sonucu çıkan gazları arasında kuruluş veya su molekülleri olabilmekte. Bunlar verimsiz yanma sonucu yüksek miktarlarda oluşur ve bu partiküller türbin kanatlarını aşındırırlar. Türbin kanatları ile çeper arasındaki klerens bu yıpranma sonucu artacak ve verimsiz türbin ile verimsiz yanma ortamı devam edecektir. Bu yüzden kaliteli yakıtlar kullanımı elzemdir.
Turbo nasıl çalışır , turbonun çalışma pirensibi , araçlarda turbo nasıl çalışır, Benzinli araçlarda turbo arızası , Dizel araçlarda turbo arızası , turbo nasıl çalışıyor ,